اکچویتور پنوماتیک چیست ؟چگونه کار می کند و چه مدلهایی دارد؟

نکات مهم برای خرید اکچویتور پنوماتیک :

برای خرید موفق یک اکچویتور یا عملگر پنوماتیک مناسب ، لازم است موارد زیر مورد توجه قرار گیرد

تطبیق مشخصات شیر با اکچویتور پنوماتیک :

در صورتیکه شیر مربوطه به همراه اکچویتور سفارش داده شود ، مسلما تمامی موارد مربوط به کوپل و کالیبره در کارگاه چک شده و شما می توانید از عملکرد آن اطمینان کامل داشته باشید . اما در صورتیکه شیر قبلا خریداری شده و یا شما نیاز به تعویض اکچویتور جدید دارید ، حتما می بایست تمامی موارد انتطباق شیر با اکچویتور را بررسی کنید مواردی مثل اینکه فلنج اتصال روی شیر با مشخصات سوراخهای زیر اکچویتور یکسان باشد. و شفت شیر از نظر سایز چهار پهلویی و ارتفاع ، با محل  درگیری با اکچویتور کنترل گردد . در مواردی که عدم انتطباق مشاهده شود ، نیاز است با ماشینکاری و استفاده از قطعات واسط مشکل را برطرف نموده و شیر با اکچویتور کوپل و عملیات کالیبراسیون انجام گردد .

بررسی نحوه باز و بسته شدن شیر مورد نیاز:

همانطور که در مطالب قبلی گفته شد حرکت شیر های مختلف با هم متفاوت هستند و برای هریک از آنها اکچویتور یا عملگر پنوماتیک اختصاصی ساخته شده است .

در صورتیکه شیر مورد استفاده از نوع ربع گرد یا کوراتر باشد ، مانند بال ولو یا شیر توپی ، شیر پروانه ای و یا شیر سماوری می بایست از اکچویتور پنوماتیک کوارتر استفاده نماییم .

در صورتیکه شیر مورد نظر از نوع چاقویی یا نایف ولو باشد . باید از اکچویتور پنوماتیک عمودی که مانند جک پنوماتیک عمل می کند استفاده کنیم

در صورتیکه از گلوب ولو یا کنترل ولو می خواهیم استفاده کنیم می بایست  اکچویتور پنوماتیک دیافراگمی را انتخاب نماییم

تعیین گشتاور و نیروی مورد نیاز ، برای تحریک شیر بوسیله اکچویتور:

گشتاور اکچویتور پنوماتیک برای عملکرد صحیح شیر ، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است . با توجه به اینکه هر شیری که در هر کار خانه ای تولید می شود با شیر دیگر کارخانه مشابه ، از نظر تکنولوژی ساخت متفاوت است . میزان گشتاور آن از طرف سازنده معمولا از طریق کاتالوگ یا بروشور همراه شیر اعلام می گردد. پس از مطلع شدن از گشتاور شیر ، نوبت به انتخاب و تعیین گشتاور اکچویتور پنوماتیک می رسد. در اکچویتور های پنوماتیک بر خلاف اکچویتور های برقی میزان گشتاور در سایزینگ اشاره نشده است . و تحت عنوان اکت یا عملکرد سایز بندی شده است . به این دلیل که در اکچویتور برقی یک میزان از توان توسط برق به چرخدنده ها منتقل شده و با ترکیب گیربکس گشتاور مورد اشاره بر روی آن ایجاد می گردد. اما در اکچویتور پنوماتیک میزان فشار باد متغیر است . بنابر این بسته به میزان فشار باد اکچویتور یک گشتاور ایجاد می کند . این میزان در کاتالوگ اکچویتورهای پنوماتیک مشخص گردیده  . مثلا در صورتیکه 6 بار فشار باد داشته باشیم و آن را به یک اکچویتور اکت 52 منتقل نماییم می توانیم انتظار گشتاوری معادل 40 نیوتن داشته باشیم .

حالا که مطلع شدیم چه میزان گشتاور می توانیم داشته باشیم . باید آن را با گشتاور شیر بسنجیم . گشتاور اعلام شده از طرف کارخانه در فشار کاری به ازای هر بار 0.1 به گشتاور اضافه می شود و نیروی مورد نیاز ما از اکچویتور پنوماتیک را مشخص می نماید . بنا براین ما برای شیری که در یک خط با فشار کاری 10 بار قرار دارد نیاز به اکچویتور پنوماتیکی خواهیم داشت که گشتاوری معادل حدود 1.1 برابر گشتاور شیر مورد نظر داشته باشد.

بررسی تجهیزات مورد نیاز به همراه اکچویتور پنوماتیک – لوازم جانبی و تجهیزات مراقبتی

لوازم جانبی اکچویتور پنوماتیک بستگی به نوع استفاده ما دارد. اگر عملکرد شیر ما قطع و وصلی است . ما به همراه اکچویتور پنوماتیک نیاز به یک شیر برقی نامور ، شیلنگ پنوماتیک و لیمیت سوئیچ داریم . شیلنگ پنوماتیک باد را از کمپرسور به اکچویتور پنوماتیک منتقل می کند . شیر برقی نامور کنترل زمان باز و بسته شدن شیر را به عهده دارد و لیمیت سوئیچ موقعیت شیر را در حالت باز یا بسته به تابلوی پی ال سی منتقل می نماید.

اما در صورتیکه عملکرد شیر ما تدریجی باشد و ما نیاز داشته باشیم که درصد بازشدگی شیر را مشخص نموده و جریان را کنترل کنیم . به جای شیر برقی نامور می بایست از پوزیشنر الکتروپنوماتیکی استفاده کنیم . این دستگاه با دریافت سیگنال 4 تا 20 میلی آمپر میزان باز شدگی را مشخص و هوای لازم را به اکچویتور پنوماتیک می رساند. همچنین خود این دستگاه دارای فیدبک خروجی 4 تا 20 میلی آمپر بوده و میزان باز یا بسته بودن شیر را از این طریق به تابلوی پی ال سی می رساند و نیازی به لیمیت سوئیچ  به صورت جداگانه ندارد.

اما لوازم عمومی و مراقبتی که برای تاسیساتی که از اکچویتور پنوماتیک استفاده می کنند به این شرح است :

کمپرسور هوا :  کمپرسور هوا با ظرفیت های مختلف در بازار موجود می باشد . شما می توانید با محاسبه میزان نیروی لازم ،گزینه مناسب را خریداری نمایید

واحد مراقبت هوا :  این واحد شامل سه بخش ، فیلتر ، رگلاتور و روغن زن می باشد که شما برای کنترل هوای ورودی به اکچویتور به آنها نیاز خواهید داشت و این تجهیزات بسیار در طول عمر اکچویتور برقی موثر می باشد.

بررسی درجه حرارت محیط و سیال عبوری از شیری که اکچویتور بر روی آن کوپل می گردد.

برای انتخاب بهترین اکچویتور پنوماتیک نیاز است که شرایط سیال شیر را به خوبی بدانیم . چنانچه درجه حرارت سیال ما معمولی باشد اتصال شیر به اکچویتور نیز معمولی است اما در صورتیکه سیال داغ باشد باید هنگام اتصال شیر به اکچویتور پنوماتیک تمهیداتی اندیشید که حرارت به اکچویتور پنوماتیک نرسد . در بیشتر اوقات از یک پلیت اضافی یا یک کوپلینگ استفاده می شود تا فاصله مورد نظر رعایت شود.

بررسی شرایط محیط از نظر درجه حفاظت و ایمنی 

میزان گرد و غبار و رطوبت برای تعیین درجه حفاظت تجهیزات کنترلی ضروری است . بنابراین هنگام خرید اکچویتور پنوماتیک به درجه حفاظت اشاره شده بر روی شیر نامور توجه فرمایید. همچنین در صورتیکه محیط مورد استفاده در یکی از زون بندی های استانداردهای EX قرار دارد . هنگام خرید به این نکته توجه داشته باشید که شیر برقی نامور یا پوزیشنر می بایست از نوع ضد انفجار باشند .